TÀI CHÍNH TÂM KINH - PHẦN 1

Không ai đặt lợi ích của bạn lên hàng đầu

     1/ Không ai đặt lợi ích của bạn lên hàng đầu

     Dân tài chính đầu tư có rất nhiều người là những sinh viên giỏi nhất ở các trường đại học. một phần rất nhỏ trong số họ làm việc vì muốn giúp đỡ nhà đầu tư phân bổ tài sản một cách tối ưu. 

Còn phần lớn làm tài chính-đầu tư vì họ muốn kiếm tiền, làm giàu. Và cách nhanh nhất và đáng tin cậy nhất để làm giàu từ chứng khoán không phải là luyện tập ngày đêm để trở thành một Warren Buffet thứ 2. 

Cách đơn giản hơn là tìm kiếm một lượng khách hàng dễ tin đến mức sẵn sàng trả phí định kì và hoa hồng cho sản phẩm với quảng cáo luôn chiến thắng thị trường bất chấp thời tiết. Nếu thật sự có như thế họ sẽ cất kĩ như bảo bối, chang dại gì chia sẻ chén thánh cho mọi người. 

Dù biết không có cái máy nào đảm bảo đánh đâu thắng đó nhưng rất nhiều nhà đầu tư vẫn bỏ nhiều tiền vào đó để test thử cho biết. Sự thật là khi thị trường uptrend (đi lên) gọi là easy money thì máy nào đánh cũng thắng. Nhưng khi thị trường không cho ăn mà có lao vào thì hoà vốn đã là may.

     Lịch sử thị trường chứng khoán Việt Nam không thiếu vụ “lùa gà”, bán máy trading rởm, hay các đại sự gom hàng xả lên đầu fan hâm mộ, chắc vẫn còn trong trí nhớ nhiều người. Vì vậy hãy nhớ nguyên tắc này: KHÔNG CÓ BỮA ĂN NÀO MIỄN PHÍ!

     2/ Không nên cố dự đoán tương lai

     Những năm trước, Việt Nam được đánh giá sẽ là một con hổ Châu Á trong tương lai gần, nhưng đến giờ vẫn là một chú mèo ngủ đông.

     Chẳng ai biết Masan hay Chinsu là gì, bây giờ đã là một tập đoàn hùng mạnh, vốn hoá trong top TTCK VN.

     Giá xăng tăng đến 15.000-17.000 đ đã được xem là quá cao.

     Vinashin vẫn là một tập đoàn lớn và chẳng ai nghĩ se có ngày vỡ nợ.

     Các bạn có muốn dự đoán 5 năm tới hay 5 tháng tới se thế nào không? Không ai, không một ai có thể dự đoán đúng được tương lai. Vì vậy đưa ra các tình huống có xác suất sẽ xảy ra và chuẩn bị các biện pháp giải quyết vấnđề là cần thiết hơn!

     3/ Tiết kiệm quan trọng hơn đầu tư

     Bạn có thể rất thông minh và có kĩ năng đầu tư giỏi, nhưng nếu không biết tiết kiệm bạn sẽ không có đủ vốn cho những vụ đầu tư lớn, rất khó làm giàu với số vốn ít. Vì vậy tiết kiệm mỗi tháng một ít, đến cuối năm bạn sẽ có một khoản tiền đủ lớn để bắt đầu đầu tư cho năm tới. Điều này rất đáng làm đối với những nhà đầu tư trẻ , vốn không nhiêu nên tâm lý các bạn cao, risk seeking và làm kết quả đầu tư không được như mong muốn.

     4/ Bớt đọc tin tức hàng ngày

     Một ngày có 24h với vô vàng tin tức tài chính, kinh tế xã hội nhưng chỉ có một số ít tin có giá trị cho đầu tư, phần còn lại toàn những tin vô thưởng vô phạt. Vì vậy hạn chê đọc tin tức, thay vào đó đọc sách về đầu tư nâng cao hiệu biết và đọc các bài viết hàng ngày ở ..., ... là đủ để ra quyết định đầu tư.

     5/ Trí tuệ cảm xúc quan trọng hơn bằng cấp bạn có được

     Chắc các bạn đã từng đọc bài “đấu trí giữa chuyên gia kinh tế và người dân” của TS. Alan Phan, chuyên gia kinh tê dù có bao nhiêu bằng cấp Ph.D, MBA, CFA… Khi tham gia vào thị trường tài chính chưa chắc đã hơn người dân thường.

     Hay một ví dụ gần gũi hơn về gia đình tôi, bố mẹ ở quê làm nông, chân lấm tay bùn, không có kiến thức tài chính, làm dư đồng nào mua vàng cất trong lọ, dư nhiều hơn thì mua một lô đất phòng thân, 5 năm qua lô đất đã tăng gấp đôi giá trị, vàng còn tăng hơn nữa, tính ra suất sinh lời hơn 200%. Còn tôi lăn lộn từ phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật, bỏ công theo dõi thị trường thường xuyên, nhưng trong 5 năm đầu tư có lúc thắng, lúc thua lỗ nặng nề và không thể thắng được thị 
 trường. 

Ngược lại, chỉ với logic đơn giản là người đông, giá đất chắc chắn sẽ lên, giá vàng thì ít khi nào giảm, đây là hai tài sản rất an toàn, bố mẹ tôi đã chiến thắng được thị trường mặc dù họ không hề có tí kiến thức về tài chính cũng như không đầu tư công sức để Beat The Market.

     6/ Thảo luận về cách đầu tư của bạn

     Đầu tư không hê dễ dàng! Nó có thể làm bạn tức giận, lo lắng, sợ hãi hoặc kích động. Bất cứ khi nào bạn để cảm xúc lấn át vào, bạn rất dễ đưa ra ột quyết định khiến mình phải hối tiếc.

     Vì vậy, thảo luận thật kỹ với bạn bè, chuyên gia, một nhóm các nhà đầu tư khác… trước khi ra quyêt định đầu tư. Bạn sẽ học được nhiều điều qua các cuộc thảo luận đó. Ít ra, nêu họ cho bạn lời khuyên không hợp với ý kiến của bạn, bạn có thể lờ đi, cũng không mấ gì.

     7/ Hầu hết các vấn đề nghiêm trọng trong tài chính đều đến từ nợ

     Nợ đang là vấn đề nhức nhối của thị trường tài chính Việt Nam nên không cần diễn giải nhiều. Từ quốc gia lớn, quốc gia nhỏ , công ty top của thế giới hay đến nhà đầu tư cá nhân đều có thể phá sản bất cứ lúc nào vì tỉ lệ nợ quá cao. Hi Lạp, Lemon Brother, Vinashin là những ví dụ điển hình của trường hợp này.

     8/ Hãy quên kết quả bạn đã đạt được trong quá khứ

     Một cổ phiếu tăng trưởng mạnh trong quá khứ không thể nói lên được điều gì về khả năng nó tăng tiếp tục trong những năm tới. Tương tự, một chuyên gia hoặc một quỹ đầu tư dự đoán rất tốt thị trường trong quá khứ , nhưng không có gì đảm bảo là họ sẽ chiến thắng thị trường trong tương lai vì thị trường thay đổi từng giây từng phút, áp dụng kinh nghiệm đã lỗi thời trong quá khứ để dự đoán tương lai chưa chắc đã thành công. (Trong tài chính hành vi gọi là hindsight bias & overconfidence bias).

     9/ Không bao giờ tồn tại một sự hoàn hảo trong đầu tư

     Vàng được cho là một kênh đầu tư an toàn nhất nhưng đã từng rớt đến 70% từ những năm 1980 đến 2000. Chứng khoán VN từng là thiêng đường ở những năm 2007, nhắm mắt mua đại cũng thắng, nhưng rớt từ ~1100 đ đến 235 đ chỉ trong 1 năm. Bất động sản cũng khiến nhiều người “lên voi xuống chó” trong chớp mắt.

     Đầu tư luôn rủi ro. Các tin xấu hoặc sự cố xảy ra thường xuyên cho bất cứ tài sản nào. Sử dụng các công cụ định giá và phân tích không thể giúp bạn tránh khỏi sự cố, các rủi ro chính trị hoặc các sự việc không mong đợi xảy đến như cơn bão Sandy ở Mỹ.

     10/ Hãy ra quyết định đầu tư khi đang ở một mình nhưng quyết định cut loss thì nên tham khảo nhiều người